Öfkeli çocuklar

Merhaba sevgili ebeveynlerimiz bugünde sizlerle bir köşe yazımızda buluştuk. Sizlere evimizdeki minik canavarlarımızdan bahsedeceğim. Eğer; çocuğum sürekli huzursuz, bize sürekli karşı çıkıyor, onu bir şeyi yapması için zorladığımızda küplere biniyor, istediği oyuncağı almak için yerlere yatıyor, arkadaşlarıyla kavga ediyor diyorsanız gelin öfkeli çocuklarımızı beraber inceleyelim. Öfke en temel duygularımızdandır. Öfke çocuğumuzun yanlış engellenmesi, istediğinin olmaması, başarısızlık, haksızlığa uğrama gibi durumlar sonucunda oluşan temel bir duygudur. Bu duyguyu hepimiz yaşarız. Burada dikkat edilmesi gereken durum çocuğun öfke krizi geçiriyor olması. Öfke çocuklarda yetişkinlere göre daha farklı tepkilerle ortaya çıkabilir. Çocukta sesin titremesi, ağlama nöbetleri, sinir krizleri, ebeveyne karşıt davranış gösterme ve hırçınlık olarak gözlemlenebilir. Çocuklar öfke krizi anında duygularını kontrol edemeyip saldırgan davranışlar sergileyebilirler. Ortaya çıkan bu saldırgan davranışlar kontrol altına alınmazsa sorun teşkil edebilir.

Öfke krizine neden olan durumlar;
-Ailede sağlıklı sınırların olmaması yani kural ve disiplinin olmaması.
-Aile içi iletişimin sağlıklı olmaması. Aile bireylerin kendilerini doğru ifade edememesi
-Anne babanın çocuğa karşı birbirlerini destekler davranışlarda bulunmaması.
-Aile içinde programlı hareket edilmemesi.
-Ailede şiddet olması. Çocuk bu davranışları görür ve normale indirger.
-Aile bireylerinin mutsuz olması. Ailede sürekli bir gerginlik söz konusu olması.
Gelişim evrelerimizde bazı yaşlarımız geçiş dönemi olarak adlandırılır. Bu geçiş dönemleri gelişimimizde önemli rol oynadığı için yanlış yönetildiği zaman öfke krizlerini tetikler ve davranım bozukluğuna neden olur. Önemli geçiş evreleri;
2 yaş, 4 yaş, 6 yaş, 9 yaşlardır. Bu yaşta çocuklar kendilerini kontrol etmekte zorlanırlar. Geçiş dönemlerinin çocuklarımızın üzerindeki etkisini bilerek onlara karşı bilinçli davranmalıyız. Çocuklarımızın öfkeli ve saldırgan davranışları karşısında
-Onları utandırmamalıyız. Utanç duygusu çocuklarda değersizlik hissi oluşturabilir.
-Onları suçlamamalıyız. Beni sen üzdün gibi cümlelerden kaçınmalıyız.
-Onları korkutmamalıyız. Seni bırakırım, seni sevmem, senin anne-baban olmam gibi tehdit cümlelerinden kaçınmalıyız.
-Tutarsız davranışlar sergilememeliyiz. Ebeveynlerden biri hayır derken diğeri evet dememeli.
Çocuklarımızın duygularını anlamak için kendilerini doğru bir şekilde ifade etmelerini sağlamalıyız. Çocuklarımıza karşı sabırlı davranmalıyız. Onların daha sağlıklı bir hayat yaşamaları ve yaşatmaları için önce bizim değişip çocuklarımıza örnek olmamız gerektiğini unutmamalıyız.
Saygılarımla. Uzman Klinik Psikolog Özge YANAZ