DEPREMİN ÖZEL HUKUKTA SONUÇLARI

Merhaba sevgili okurlar…Bugün sizlerle geçen hafta başladığımız depremin hukuki sonuçları yazı dizimize devam edeceğiz. Bir kez daha hayatını kaybeden tüm insanlarımıza Allah’tan rahmet ve geride kalan yakınlarına sabır diliyorum. Ayrıca maddi veya manevi fark etmeksizin depremden etkilenen tüm insanlarımızın üzüntüsünü paylaşıyorum.

Genel hatlarıyla depremin hukuki sonuçlarına değinmek ve merak eden tüm insanlarla edindiğim bilgileri paylaşmak istiyorum. Hayatımızı bu denli etkileyen bir doğal afetten bahsetmeden önce depremin diğer tüm doğal afetlere nazaran hukukta daha özerk ve sorumlulukların yüksek olduğu bir alana sahip olduğunu söyleyebilirim. Bugüne kadar mevzuattan ve şahsi araştırmalarımdan edindiğim bilgileri sizlere aktaracağım. Geçen haftaki yazımda depremin hukuki sonuçları başlığı altında depremin ceza hukukuna ilişkin sonuçlarından bahsetmiştim. Bu yazımda depremin özel hukuka ilişkin sonuçlarından bahsedeceğim. Daha önce de belirttiğim gibi hayatta da hukukta da en önemlisi insandır, candır, doğadır. Biz hukukçular insan hayatını, doğa bütünlüğünü ön planda tuttuğumuz ölçüde başarılıyız demektir. Bu sebepledir ki deprem neticesinde ilk gideceğimiz alanın ceza hukuku olduğunu önceki yazımda belirtmiştim. Ceza hukuku açısından yapılması gerekenler yapıldıktan sonra sıra özel hukuka gelmektedir. Özel hukuk denince de akla gelenler kayıpların, zararların mümkün mertebede tazmin edilmesidir.
Deprem sonucu ölüm meydana gelmiş ise, ölenin mirasçılarının mirasçılık sıfatını ispat edebilmesi için öncelikle mirasçılık belgesi (veraset ilamı) alması gereklidir. (Türk Medeni Kanunu md. 598) Yasal mirasçılardan biri, bu belgeyi noterliğe veya oturduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesi’ne tek başına başvurarak alabilir. Mirasçılık sıfatının ispatı ve dolayısıyla mirasçılık belgesi, ölenin tarafı olduğu davaların takip edilebilmesi yanında ölümden itibaren 4 ay içinde yerine getirilmesi gereken veraset intikal vergisi beyannamesi için de gereklidir. Ancak OHAL ilan edilen illerde bulunan veya deprem nedeniyle OHAL ilan edilen illerden ayrılmak zorunda kalanlar ülke çapında tüm sulh hukuk mahkemelerine ve kanunda sayılan istisnai haller haricinde ülke çapında tüm noterliklere mirasçılık belgesi için başvurabileceklerdir. Bina, dükkan gibi taşınmaz veya otomobil, kamyon, mobilya, mefruşat vb. gibi taşınır mallarda oluşan maddi zararlardan dolayı, gerek idarelere karşı gerekse özel kişilere karşı açılabilecek tazminat davalarına esas olmak ve delil teşkil etmek üzere hasarlı malların bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk veya asıl davada hangi mahkeme görevli olacak idiyse o mahkemeye yazılı olarak (dilekçe) başvuruda bulunularak delil tespiti yaptırmak gerekmektedir. Bahsettiğim hususlarda hukuki yardım almanız süreci daha sağlıklı hale getirecektir.
Depremin özel hukuk yönünden sonuçlarına diğer yazımızda devam edeceğim. Toplum olarak bu zor günlerin hep birlikte üstesinden gelebilmek dileklerimle.